‘Als aandeelhouder spreken wij bedrijven aan op hun beleid. Dankzij de samenwerking met ngo’s, vakbonden en overheid kunnen wij ons engagement aanscherpen. Ngo’s en vakbonden hebben toegang tot lokale informatiebronnen die wij niet hebben. Met die informatie kunnen wij bedrijven scherper bevragen. Dat is de meerwaarde van de casusbesprekingen binnen het convenant.

Wij vragen een bedrijf om maatregelen te nemen om de negatieve effecten van de bedrijfsvoering te voorkomen of te herstellen. In de mijnbouw wordt bijvoorbeeld veel gewerkt met subccontractors. Zij hebben medewerkers in dienst die onder slechtere omstandigheden werken dan medewerkers die bij het mijnbouwbedrijf zelf in dienst zijn. Wij dringen erop aan om dat verschil te verkleinen.

Dankzij het convenant gaan we gezamenlijk met andere fondsen het gesprek met het bedrijf aan. Samen hebben we nog steeds maar een heel klein deel van de aandelen, dus we hebben het bedrijf niet bepaald aan een touwtje. Toch vertegenwoordigen wij wel een bepaald segment van de aandeelhoudersmarkt: de responsible investors. Daarom is het gesprek met ons voor het bedrijf toch van belang. Wij worden als opiniemakers gezien. Wij helpen het bedrijf om zich te voor te bereiden op een toekomst waarin de vragen die wij stellen de standaard zijn.

Engagement is een vorm van diplomatie. Diplomatie vergt geduld en voorzichtigheid. Wij spreken met de mensen van het hoofdkantoor en op bestuursniveau. Maar zelfs als dat bestuur het roerend met ons eens is, wil dat nog niet zeggen dat er in alle landen en vestigingen waar het bedrijf actief is, direct veranderingen worden doorgevoerd. Veranderingen gaan vaak langzaam. Het helpt wel dat we op lokaal niveau bij een vestiging gaan kijken en met lokale partners gaan praten over de problemen die zij ondervinden. Daardoor worden de vragen die wij het bedrijf stellen en de voorbeelden die we noemen heel concreet.”

“De werkgroep cases biedt een unieke omgeving om nieuwe manieren van samenwerking te testen waarmee de verschillende geledingen het engagement van pensioenfondsen kunnen verrijken. Met de informatie van de lokale partners van vakbonden en ngo’s en het postennetwerk van de overheid verwachten de pensioenfondsen in de dialoog met bedrijven voortgang te kunnen boeken, die ze minder snel kunnen realiseren wanneer ze dat zelfstandig zouden doen.”

“Deze casus is geen theoretische exercitie, het gaat over ‘real life’. We zijn op een punt waarop er mogelijk schending van mensenrechten gaat plaatsvinden. En al is onze invloed beperkt, dit is het moment waarop we ons uiterste best kunnen doen om negatieve impacts voor de mensen en omgeving te voorkomen dan wel te mitigeren. Impact ‘on the ground’ is een van de belangrijkste doelen van het convenant, maar ook het moeilijkst te realiseren. 

Het feit dat we deze casus samen met pensioenfondsen, overheid, vakbonden en ngo’s bespreken, is voor ons heel belangrijk. Samen kunnen we meer dan alleen. Ngo’s en vakbonden brengen een perspectief en informatie in die de pensioenfondsen op dit moment niet hebben. Wij kunnen hen concrete informatie en vragen meegeven om met het mijnbouwbedrijf te bespreken, waardoor ze sterker staan in hun engagement. 

Ons doel is dat de lokale gemeenschap wordt gehoord. De inheemse bevolking heeft het recht om geconsulteerd te worden en haar consent te geven voor projecten op het land waar zij leven. Als zij land willen verkopen, moeten ze daar een eerlijke prijs voor krijgen. Er moeten oplossingen komen voor de problemen die ontstaan door de vervuiling van drinkwater en bodem en voor de economische impact die de bedrijvigheid heeft op hun leven.

De negatieve impacts van de nieuwe mijnbouwlocatie moeten dus goed in kaart worden gebracht en daar moeten de gemeenschappen bij betrokken zijn. Daar ligt een taak voor de lokale overheid, maar als die om welke reden dan ook tekortschiet, heeft het bedrijf nog steeds een eigen verantwoordelijkheid om zorgvuldig te handelen.

Ik hoop dat we met deze casusbespreking iets positiefs voor de omgeving bereiken. En ook dat we uit deze casusbespreking lessen trekken die breder kunnen worden toegepast. Dat we leren hoe we de negatieve impacts van bedrijven voor de omgeving kunnen verkleinen en dat pensioenfondsen alleen nog investeren in bedrijven die de mensenrechten daadwerkelijk respecteren.”

“Deze mijnbouwcasus gaat niet over abstracte zaken, maar over een concreet bedrijf in een concreet land en over concrete mensen. We weten precies wat de problemen zijn, onder meer op het gebied van arbeidsrechten en landrechten. Dat is het bijzondere van deze casusbehandeling. En ook dat we met alle betrokkenen aan tafel zitten om in die concrete situatie verbeteringen te bereiken: de beleggers/ pensioenfondsen, de overheid, de vakbonden en de ngo’s.

Door onze contacten met lokale partners kunnen wij de pensioenfondsen van informatie voorzien die zij van het mijnbouwbedrijf zelf vaak niet krijgen. Bijvoorbeeld over de omstandigheden waarin en de voorwaarden waaronder medewerkers van onderaannemers hun werk doen. Te lage lonen, onveilige omstandigheden en lange werkdagen. 

Een van de verbeteringen die wij willen bereiken, is dat er een telefonisch monitoringsysteem komt. Medewerkers van het mijnbouwbedrijf kunnen dan via een mobiel klachten en meldingen doorgeven, die op de afgesproken manier worden behandeld. Daarmee bereiken we dat werknemers worden gehoord, zowel de vaste als de flexibele werknemers. We krijgen een goed beeld van misstanden én kunnen zien of afspraken daadwerkelijk gehandhaafd worden. Voor het bedrijf zelf is dat ook van belang, omdat het aan investeerders kan melden dat zijn werknemers een stem hebben.

In veel landen worden vakbonden als een bedreiging gezien. Medewerkers die lid zijn van een vakbond worden vaak bedreigd en dwarsgezeten. Wij proberen te bereiken dat bedrijf en vakbond elkaar als partners zien. Een goede sociale dialoog levert arbeidsrust op en voorkomt dat er grote sociale conflicten ontstaan. Daar willen wij in deze case verder mee komen.”