De Covid-19 crisis laat zien hoe belangrijk het is dat bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen voor hun toeleveringsketen, met het oog op het waarborgen van continuïteit in de bedrijfsvoering en thema’s zoals mensenrechten en duurzaamheid. In zijn algemeenheid gaf het derde jaar, mede door de bijzondere omstandigheden, niet de impuls die was gewenst en zal het komende jaar zich moeten onderscheiden door actieve betrokkenheid van de leden.

In juni 2020 publiceerde het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in opdracht van het Ministerie van Buitenlandse Zaken een evaluatie van de internationaal MVO-convenanten. Deze studie vormt onderdeel van een bredere evaluatie van het beleid van het Ministerie op het gebied van internationaal maatschappelijk verantwoord ondernemen. In de evaluatie is ook specifiek gekeken naar de voortgang die in de eerste twee jaar van het goudconvenant is geboekt. Dit vormde voor de stuurgroep van het convenant de basis om een aantal lessen te trekken voor de komende jaren. De volgende hoofdpunten kwamen naar voren:

• De voortgang op due diligence van bedrijven verloopt traag, deels omdat de bedrijven weinig verband zien tussen hun handelen en de verwachte positieve impact die daaruit zou moeten volgen.
• De gedragscode die de brancheorganisaties hebben opgesteld is een degelijk voorbeeld voor een vereenvoudigd raamwerk om kleinere bedrijven te betrekken. In de toekomst zal betere implementatie en monitoring moeten uitwijzen hoe deze gedragscode wordt nageleefd.
• Tussen de partijen leven verschillende ideeën over de thema’s waar het convenant zich op zou moeten richten. Nu wordt er met name gekeken naar kleinschalige mijnbouw, terwijl een deel gelooft dat er meer impact valt te behalen bij een gezamenlijk project op het gebied van recycling.
• De kans van slagen van het convenant is zeer afhankelijk van het aantal en de soort bedrijven die lid zijn; een duidelijke strategie hiertoe ontbreekt.

De KIT-evaluatie is aanleiding geweest voor de stuurgroep van het Convenant Verantwoord Goud om in het vierde jaar duidelijker richting te geven aan de samenwerking. Omdat de goudketen bestaat uit zowel nieuw als gerecycled goud en de keten vele buitenlandse schakels heeft, wil het convenant voor de resterende periode vooral impact maken door:

• Bedrijven te blijven ondersteunen bij de uitvoering van due diligence. Hierbij komt er meer individuele aandacht voor de bedrijven en de verschillende uitdagingen die zij ervaren met het uitvoeren hiervan. Ook zal er meer nadruk worden gelegd op het doel van due diligence, zodat helder is voor bedrijven wat zij kunnen behalen wanneer zij due diligence processen in hun bedrijf hebben opgezet.

• Gezamenlijk invloed uit te oefenen op smelterijen en raffinaderijen om transparantie te verbeteren en de inkoopprocessen van goud in lijn te brengen met de OESO-richtlijnen.

• Te onderzoeken hoe met behulp van partijen van het convenant goud uit kleinschalige mijnbouw naar de formele (Nederlandse) markt gebracht kan worden.

• Samenwerking te zoeken met recyclers en andere partijen om een nieuw project op te zetten ten behoeve van het vergroten van de transparantie en het opschalen van het recyclen van goud in de elektronicasector.

• Te blijven inzetten op outreach, zowel door nieuwe partijen aan te trekken voor het convenant als door gericht invloed uit te oefenen op bedrijven en andere organisaties die een rol hebben in de internationale goudketen.

• Samenwerking te zoeken met het Internationaal MVO Convenant voor de Metaalsector en andere relevante initiatieven om gezamenlijke strategieën te ontwikkelen, waardoor schaalvergroting mogelijk is.